ภาวะตัวเหลืองในแมว: สาเหตุ อาการ การรักษา และการฟื้นตัว (คู่มือ BasmiFIP Thailand)

ภาวะตัวเหลือง — หรือการที่ผิวหนัง เหงือก ตา และใบหูของแมวเปลี่ยนเป็นสีเหลือง — เป็นสัญญาณสำคัญว่ามีความผิดปกติร้ายแรงเกิดขึ้นภายในร่างกายของแมว โดยเฉพาะระบบตับ ถุงน้ำดี หรือเซลล์เลือดแดงเจ้าของแมวในประเทศไทยมักสังเกตเห็นภาวะนี้เมื่อแม้เริ่มดูซีดเหลือง อ่อนแรง หรือไม่ยอมกินอาหาร

ภาวะตัวเหลือง ไม่ใช่โรค แต่เป็น “สัญญาณเตือน” ที่ต้องได้รับการดูแลจากสัตวแพทย์ทันที

คู่มือจาก BasmiFIP Thailand นี้จะอธิบายทุกสิ่งที่ควรรู้ — ตั้งแต่อาการ สาเหตุ การวินิจฉัย การรักษา ไปจนถึงการดูแลฟื้นตัว พร้อมคำแนะนำเรื่อง LiverRx™ เพื่อช่วยสนับสนุนการทำงานของตับ

ภาวะตัวเหลืองในแมว

ภาวะตัวเหลืองในแมวคืออะไร?

ภาวะนี้เกิดจากการสะสมของ บิลิรูบิน (bilirubin) ซึ่งเป็นเม็ดสีเหลืองที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายสลายเซลล์เลือดแดงตามปกติ

โดยปกติแล้ว ตับจะช่วยกำจัดบิลิรูบินออกจากร่างกายแต่ถ้าตับอักเสบ ะทำงานลดลง หรือท่อน้ำดีอุดตัน บิลิรูบินจะสะสมจนทำให้ร่างกายมีสีเหลือง

สาเหตุที่พบบ่อยในแมวไทย ได้แก่:

• การอักเสบของตับ

• ปัญหาถุงน้ำดีหรือท่อน้ำดี

• การสลายเซลล์เลือดแดงเร็วกว่าปกติ

• โรคไวรัสอย่าง FIP

อ่านเพิ่มเติม: คู่มือฉบับสมบูรณ์เกี่ยวกับโรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบติดต่อในแมว (FIP) และวิธีการรักษา

เพราะสีเหลืองเห็นได้ชัด ภาวะนี้จึงมักเป็นสัญญาณแรกที่เจ้าของสังเกตเห็นเมื่อแมวเริ่มป่วย

อาการของภาวะตัวเหลืองในแมว

ควรสังเกตอาการต่อไปนี้:

• เหงือก ตา ผิวหนัง หรือใบหูมีสีเหลือง

• เบื่ออาหาร ไม่ยอมกิน

• น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว

• อ่อนแรง เฉื่อย หรือซึม

• อาเจียน / ท้องเสีย

• ไข้

• มีอาการเจ็บหรืออึดอัดท้อง

• ดื่มน้ำมากขึ้น ปัสสาวะบ่อย

• ซ่อนตัวหรือไม่อยากขยับ

อ่านเพิ่มเติม: อาการเริ่มต้นของ FIP ในแมวที่เจ้าของแมวไทยควรรู้

แม้เหลืองเพียงเล็กน้อย ก็ถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องตรวจทันที

สาเหตุของภาวะตัวเหลืองในแมว

สัตวแพทย์แบ่งภาวะตัวเหลืองออกเป็น 3 ประเภท:

1. Pre-hepatic (ก่อนถึงตับ)

เกิดจากการสลายเซลล์เลือดแดงเร็วเกินไป ตัวอย่างเช่น:

• โรคโลหิตจางภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง

• ปรสิตในเลือด

• การได้รับสารพิษ (หัวหอม สังกะสี ยาบางชนิด)

2. Hepatic (ปัญหาภายในตับ)

เกิดจากการอักเสบหรือการทำงานผิดปกติของตับ เช่น:

• ตับอักเสบ

• ไขมันพอกตับ (fatty liver)

• การอักเสบของตับจาก FIP

• มะเร็งตับ

• สารพิษหรือยา

3. Post-hepatic (หลังจากออกจากตับ)

เกิดจากท่อน้ำดีอุดตัน เช่น:

• ถุงน้ำดีอักเสบ

• นิ่วในถุงน้ำดี

• เนื้องอกที่กดทับท่อน้ำดี

• โรคตับอ่อนอักเสบ

การหาสาเหตุที่แท้จริงเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาที่ถูกต้อง

การวินิจฉัยโดยสัตวแพทย์

สัตวแพทย์มักทำการตรวจดังนี้:

✔ การตรวจร่างกาย

ดูสีเหงือก ตา ระดับการขาดน้ำ อุณหภูมิ และอาการเจ็บช่องท้อง

✔ การตรวจเลือด

เพื่อเช็ก:

• ระดับบิลิรูบิน

• เอนไซม์ตับ

• จำนวนเม็ดเลือดแดง

• ค่าอักเสบและติดเชื้อ

✔ อัลตราซาวนด์หรือเอกซเรย์

เพื่อตรวจดู:

• ขนาดและสภาพตับ

• ถุงน้ำดีและท่อน้ำดี

• ตับอ่อน

✔ การตรวจเพิ่มเติม

เช่น:

• ตรวจ FIP

• ตรวจสารพิษ

• ตรวจการแข็งตัวของเลือด

• ตัดชิ้นเนื้อตับ (ในกรณีจำเป็น)

การรักษาภาวะตัวเหลืองในแมว

แผนการรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุหลัก แต่โดยทั่วไปประกอบด้วย:

1. การให้สารน้ำ (IV fluids)

ช่วยลดภาระของตับและฟื้นฟูสมดุลในร่างกาย

2. ยารักษา

เช่น:

• ยาปฏิชีวนะ

• ยากดภูมิ (หากเป็น hemolysis)

• ยากระตุ้นความอยากอาหาร

• ยาแก้อาเจียน

• สัปพอร์ตตับ เช่น LiverRx™

• วิตามินบำรุงเลือด

3. การจัดการโภชนาการ

เหมาะสำหรับแมวที่ไม่ยอมกิน:

• ป้อนอาหารเสริม

• อาหารพลังงานสูง

• ใส่สายให้อาหารในกรณีที่จำเป็น

4. การผ่าตัด

ในกรณี:

• ท่อน้ำดีอุดตัน

• นิ่วในถุงน้ำดี

• เนื้องอก

5. หากเกิดจาก FIP

แมวต้องได้รับการรักษาด้วยยา GS-441524

การฟื้นตัวและการดูแลต่อเนื่อง

การฟื้นตัวจะดีขึ้นอย่างมากหากตรวจพบเร็วแมวอาจต้องได้รับ:

• อาหารที่อ่อนต่อการย่อยและดีต่อตับ

• การดูแลเรื่องน้ำและความเครียด

• ตรวจเลือดซ้ำเป็นระยะ

• การเสริมด้วยตัวช่วยบำรุงตับ

⭐ แนะนำ: LiverRx™ (จาก RX Sciences)

สัปพอร์ตตับที่ได้รับความนิยมทั้งในไทยและต่างประเทศ เพื่อช่วยฟื้นฟูตับในแมวที่มีภาวะตัวเหลืองหรือปัญหาตับ

ส่วนประกอบสำคัญ

• SAMe

• Silybin (Milk Thistle)

• วิตามิน E

• วิตามิน C

ประโยชน์

• ช่วยดีท็อกซ์ตับ

• ลดภาวะอนุมูลอิสระ

• ช่วยให้ค่าเอนไซม์ตับกลับมาปกติ

• ฟื้นฟูเซลล์ตับ

• เสริมภูมิคุ้มกัน

⚠️ LiverRx™ เป็นตัวช่วยเสริม ไม่ใช่ยารักษาโรค ควรใช้ควบคู่กับการรักษาของสัตวแพทย์

การป้องกันภาวะตัวเหลือง

• หลีกเลี่ยงสารพิษและอาหารต้องห้าม

• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ดี

• ตรวจสุขภาพเป็นประจำ

• ดูแลโภชนาการที่เหมาะสม

• เฝ้าระวังอาการป่วยตั้งแต่ระยะแรก

FAQs

ภาวะตัวเหลืองเป็นภาวะฉุกเฉินไหม?

ใช่ ต้องพาไปพบสัตวแพทย์ทันที

แมวสามารถหายได้ไหม?

สามารถหายได้ หากรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ และมีการดูแลตับที่เหมาะสม

เกี่ยวข้องกับ FIP ไหม?

ใช่ FIP มักทำให้ตับอักเสบจนเกิดภาวะตัวเหลือง

LiverRx™ ปลอดภัยไหม?

ปลอดภัย แต่ควรปรึกษาสัตวแพทย์ก่อนใช้

ตรวจภาวะตัวเหลืองที่บ้านได้อย่างไร?

ดูสีเหงือก ดวงตา และผิวภายในใบหู หากมีสีเหลืองให้รีบพบสัตวแพทย์ทันที

เยี่ยมชม: basmifipthailand.com 

Instagram: @basmifipthailand 

Line / WhatsApp (Thailand): @636dwlyj